ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ: 2000 νέες λέξεις

2000 νέες λέξεις

 

  Οι νέοι συνηθίζουν να προσωποποιούν μέσω της αργκό ορισμένα αντικείμενα δίνοντάς τους κοινωνιολογική ή ηθογραφική υπόσταση. Για παράδειγμα η λέξη «ψάρι» υποδηλώνει τον αφελώς σκεπτόμενο άνθρωπο.
Επίσης, σύνηθες φαινόμενο είναι και η μεταφορική χρήση ελληνικών και αγγλικών ονομάτων, με τα οποία επιχειρούν να προσδώσουν ένα στοιχείο του χαρακτήρα, όπως λ.χ. Λάκης=βλάκας και Λουκία = ηλίθια.

   Αρκετά εμπλουτισμένος παρουσιάζεται ο τομέας των μορφολογικών αλλαγών. Το θέμα της λέξης διατηρείται. Απλώς αλλάζει η κατάληξη. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως στις προσθήκες -ας, -άκιας, -άτος, -άρης, -δίκο, -λίκι, -μένος έχουμε να κάνουμε με ήδη υπάρχοντες τύπους καταλήξεων της ελληνικής γλώσσας, εκ των οποίων ορισμένοι αναβιώνουν από το παρελθόν. Ιδιαίτερα παραγωγικοί αποκαλύπτονται οι νέοι σ' αυτή την κατηγορία, καθώς το λεξιλόγιό τους βρίθει επιθετικών προσδιορισμών με συγκεκριμένες καταλήξεις (κομπιουτεράς, χαρλεάς, μαμάκιας, σικάτος, φραγκάτος, γκουριλίκι κτλ).

   Η γλωσσική δημιουργικότητα είναι αστείρευτη. Η ποικιλία των νέων ρημάτων σε -άρω - και -εύω είναι ανεξάντλητη. Σαν τα μανιτάρια φυτρώνουν οι νέοι σχηματισμοί, όπως πουρό – πουρεύω (μεγαλώνω), τζαζ-τζαζεύω (τρελαίνομαι), ρέκλα - ρεκλιάζω (τεμπελιάζω), όπως εξάλλου και σύνθετες λέξεις τύπου φραγκοκίλερ, γκομενοφύλακας.

   Στο επίπεδο της δομής της πρότασης, υπάρχει μια σειρά ιδιωματικών φράσεων που υποδηλώνουν μια συγκεκριμένη φυσική ή διανοητική κατάσταση, όπως τα παλαιότερα και ήδη γνωστά «τραβάω λούκι», «την έχω δει στραβά, «είμαι στο κυριλέ», και τα πλέον πρόσφατα «τρώω φρίκη» (έρχομαι σε δύσκολη θέση). «την κάνω τσίου» (αποφεύγω κάτι), «βγάζω γούστα» (περνάω καλά), «έφαγα πακέτο» (είμαι σε δύσκολη θέση), «μου 'γινε το γκόβερ να» (κουράστηκα πολύ), «πολύ τζετ» (πολλή κατάσταση), «το άτομο είναι τσίου» (το άτομο είναι πολύ φευγάτο), « το άτομο είναι πολύ όπου» (είναι εντυπωσιακός άνθρωπος), «το άτομο είναι μπίχλα» (είναι μειωμένης εκτίμησης), «παίζει τις κάλτσες του» (είναι καλός ποδοσφαιριστής), «κάνω κονέ» (έχω επαφή). [...]

Λεξιλόγιο

άνεμος= νεαρή πανέμορφη κοπέλα

βέρι= δοσοληψία (από το νταλαβέρι)

γκολ= σκνίπα στο μεθύσι

κανούα= φεύγω (από τη φράση «την κάνω»)

καπέλο= το όργανο της τάξης

κουκουρούκου= ο χαζοχαρούμενος

μομπίλι= κινητό τηλέφωνο

μπουκώνω= αναβάλλω, ακυρώνω

ξεκάμπανο= άσχετο

πακέτο= εμπόδιο, δυσκολία, ζόρισμα

σφίχτουλας= υπερβολικά γυμνασμένος

τρεντουριά= (από το trendy)= σύμφωνα με τις επιταγές της μόδας

Φράσεις

Το μπούκωσα το μάθημα για τώρα= δεν έδωσα εξετάσεις, το ανέβαλα για την επόμενη εξεταστική περίοδο.

Έκοψα λάσπη με τον τσίου απόψε= το άτομο που ενδιαφέρει με έχει οδηγήσει στην τρέλα.

Τσου, ρε λάκη, πολύ την έχεις δει= άντε, ρε φίλε, ποιος νομίζεις ότι είσαι;

Έφαγα χοντρή φλασιά, όταν την είδα= μου ήρθαν στο μυαλό όλες οι παλιές εικόνες.

Απόσπασμα από άρθρο Έλενας Καρανάτση,

εφημ. Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 3/10/1999, σελ. 83 (διασκευή)

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ:

1. Πόσο θετική ή αρνητική είναι η άποψη της αρθρογράφου για την αργκό των νέων;

2. Να δώσετε τους πλαγιότιτλους των παραγράφων 2, 3 και 4 με βάση τις θεματικές προτάσεις τους.

3. Να βρείτε τέσσερις λέξεις του κειμένου που γράφονται με ελληνικούς χαρακτήρες, αλλά δεν είναι ελληνικές. Μπορείτε να προσδιορίσετε τα χαρακτηριστικά που δείχνουν ότι οι λέξεις αυτές έχουν καταγωγή από την ελληνική γλώσσα;

4. Οι νέοι συνηθίζουν να προσωποποιούν μέσω της αργκό ορισμένα αντικείμενα δίνοντάς τους κοινωνιολογική ή ηθογραφική υπόσταση.

Ιδιαίτερα παραγωγικοί αποκαλύπτονται οι νέοι σ' αυτή την κατηγορία...
Όπως ήδη γνωρίζουμε, η ενεργητική σύνταξη δίνει έμφαση στο πρόσωπο που ενεργεί (δηλ. στο υποκείμενο) και η παθητική στην πράξη που φανερώνει το ρήμα. Σε ποια από τις παραπάνω φράσεις του κειμένου  τονίζεται το υποκείμενο και σε ποια η πράξη;

Άλλες ερωτήσεις:
1. Πως επηρεάζει η αγγλική γλώσσα την αργκό των νέων;
2. Η αρθρογράφος χρησιμοποιεί στην πρώτη παράγραφο κάποιες μεταβατικές/συνδετικές λέξεις ή φράσεις για να συνδέσει νοηματικά τις περιόδους της πρώτης παραγράφου. Να βρείτε αυτές τις λέξεις/φράσεις και να πείτε ποια από τις παρακάτω σχέσεις δηλώνουν;
α. αιτιολόγηση
β. προσθήκη
γ. επεξήγηση/διευκρίνηση
3. Οι λέξεις: θέμα, κατάληξη, τύπους χρησιμοποιούνται στο κείμενο με συγκεκριμένη σημασία που αναφέρεται στη μορφή της λέξης. Να σχηματίσετε τρεις φράσεις στις οποίες οι παραπάνω λέξεις να έχουν διαφορετική σημασία (π.χ. Δεν είναι ο τύπος μου).
4. Ποια είναι η οπτική της αρθρογράφου (επικριτική, επιδοκιμαστική, ουδέτερη) απέναντι στην ιδιαίτερη γλωσσική ποικιλία των νέων; Να τεκμηριώσετε την άποψή σας με στοιχεία του κειμένου.
Παραγωγή κειμένου:
Η γλώσσα των νέων κρίνεται συχνά ως ποιοτικά κατώτερη και φτωχή και κατηγορείται ότι απειλεί την επιβίωση της ελληνικής. Αλλά το ιδίωμα αυτό-όπως και τα άλλα-δεν αντικαθιστά την κοινή σε όλες τις χρήσεις της. Είναι μια από τις κοινωνικές διαλέκτους και επιλογές που κάνουν οι ομιλητές ανάλογα με την περίσταση για να μεταδώσουν, εκτός από τη σημασία των λέξεων, μήνυμα κοινωνικής και πολιτικής τοποθέτησης.

Ιστορία της Ελληνικής Γλώσσας, Ελληνικό και Λογοτεχνικό Αρχείο,

Αθήνα 2000, σελ. 339

Υποθέστε ότι με αφορμή τα δύο παραπάνω κείμενα συζητάτε στην τάξη για τη γλώσσα των νέων. Ο καθηγητής σας σχολιάζει αρνητικά την αργκό των νέων, λέγοντας πως δεν είναι «καθωσπρέπει» γλώσσα ή πως είναι χαμηλού επιπέδου. Παίρνετε το λόγο για να συμφωνήσετε ή να διαφωνήσετε μαζί του. Γράψτε την άποψή σας σε ένα κείμενο 200 περίπου λέξεων.