Κυριακή 9 Φεβρουαρίου 2014

ΕΦΗΒΕΙΑ: ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ

 Εφηβεία είναι η ηλικία που τα παιδιά σταματούν να κάνουν ερωτήσεις επειδή ξέρουν όλες τις απαντήσεις.
Ανώνυμος

Τα 45 χρόνια είναι η ηλικία της ακαδημαϊκής εφηβείας.
Η εφηβεία αποτελεί μια κρίσιμη περίοδο ανάπτυξης, κατά την οποία το άτομο από παιδί αποκτά βαθμιαία τα βιολογικά, κοινωνικά και ψυχολογικά χαρακτηριστικά του ενήλικα. Η περίοδος αυτή όμως χαρακτηρίζεται από την προοδευτική ανεξαρτητοποίηση από την οικογένεια και τη στροφή προς τους συνομηλίκους, ενώ συνοδεύεται και από την έντονη ανάγκη για νέες εμπειρίες.
Σε ένα άρθρο στη σχολική σας εφημερίδα (400-500 λέξεις) αναπτύξτε τα προβλήματα που αντιμετωπίζετε ως έφηβοι και προτείνετε ορισμένους τρόπους αντιμετώπισης

ορισμός
είναι η περίοδος της ζωής του ανθρώπου, που τη χαρακτηρίζει η βαθμιαία μετάβαση από την παιδική ηλικία στο στάδιο της ωριμότητας (προέρχεται ετυμολογικά από το εφηβεύω και το ήβη).
Η συγκεκριμένη εποχή της ζωής του ανθρώπου είναι ιδιαίτερα σημαντική γιατί το άτομο –ο έφηβος– αναπτύσσεται σωματικά, πνευματικά και ψυχικά. Στο εφηβικό στάδιο ολοκληρώνεται η σωματική/βιολογική ανάπτυξη, η ανάπτυξη του εγκεφάλου σε όγκο και βάρος και η ψυχολογική ωρίμανση με τις επιδράσεις που δέχεται από το περιβάλλον του. Οι αλλαγές αυτές επιδρούν στο χαρακτήρα και τη συμπεριφορά.
Πρόλογος
Η εφηβεία αποτελεί μία από τις ωραιότερες αλλά και καθοριστικότερες φάσεις της ανθρώπινης ζωής. Είναι μία ηλικιακή περίοδος με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που της δίνουν ένα άρωμα μοναδικότητας αλλά και της προσδίδουν σημαντικό βαθμό δυσκολίας λόγω των έντονων ψυχοπνευματικών διεργασιών στον εσωτερικό κόσμο του νέου. Στη διάρκειά της ο έφηβος προσπαθώντας να συνθέσει την προσωπικότητά του, διακρίνεται από την τάση μίμησης κάποιων προτύπων ή ειδώλων, αντλημένων από ποικίλα πεδία της καθημερινής ζωής. Πρόκειται για μια απόπειρα προσανατολισμού σ' έναν κόσμο διαρκών αλλαγών, πολύμορφων ερεθισμάτων και υψηλών απαιτήσεων.
ΚΥΡΙΩΣ ΘΕΜΑ
χαρακτηριστικά της εφηβείας
μεταβατική φάση -γεμάτη αντιφάσεις- από την παιδική ηλικία στην ενηλικίωση. Είναι μια εποχή μεγάλη, σοβαρή, άξια προσοχής και μελέτης
κατά τη διάρκειά της πρόκειται να συμβούν δραστικές βιολογικές, ψυχολογικές, πνευματικές και κοινωνικές αναδιοργανώσεις στο άτομο.
είναι γεμάτη ζωντάνια, δράση, ηρωισμό, ρομαντισμό, επαναστάσεις, αντιρρήσεις, αντιδράσεις αλλά και ακεφιές και αδράνεια, γεμάτη αντιφάσεις
οι αλλαγές που επέρχονται σ’ όλα τα αναπτυξιακά στάδια δεν γίνονται συγχρονισμένα, ταυτόχρονα ούτε ίδια σε όλα τα άτομα (παιδαγωγικός ο ρόλος των γονέων)
είναι εποχή προβληματισμού, εσωστρέφειας κι αναζητήσεων, επαγγελματικού προσανατολισμού και ανάπτυξης δεξιοτήτων.

είναι μια εποχή αντιδράσεων
οι νέοι αντιδρούν με ποικίλους τρόπους προς τους ενήλικες ανάλογα με τη συμπεριφορά των τελευταίων, την προσωπικότητά τους και το πρόβλημα που προκύπτει.
αντιδρούν δυναμικά με (μικρές ή μεγάλες) επαναστάσεις που μπορούν να οδηγήσουν ακόμη και σε παθογενή κοινωνική συμπεριφορά (παρανομία, ναρκωτικά, ομάδες περιθωρίου…).
γίνονται εσωστρεφείς και κλείνονται στον εαυτό τους
πιστεύουν ότι οι γονείς δεν τους κατανοούν
γίνονται μοναχικοί ή απομακρύνονται από την οικογένεια και ταυτίζονται με παρέες
η μοναξιά οδηγεί συχνά σε απρόβλεπτα αποτελέσματα (αυτοκτονίες, ένταξη σε παραβατικές ή αιρετικές/ αντικοινωνικές ομάδες)

η εφηβεία ηλικία της αμφισβήτησης και των αντιφάσεων
έχει ανάγκη (αίσθηση επαναστατικότητας, αντίδραση στο κατεστημένο) από άλλα πρότυπα συμπεριφοράς και ακολουθεί ιδεολογίες ή πιστεύει τυφλά σε νέες αυθεντίες.
αμφισβητεί την προστατευτικότητα των μεγαλύτερων έχοντας αίσθηση πλήρους ελέγχου, αλλά και τους κατηγορεί για αδιαφορία.
συνειδητοποίηση της σεξουαλικότητας, που άλλοτε τη διατυμπανίζει και άλλοτε προσπαθεί να την αποκρύψει (ντροπή) αμφισβητώντας τις ανάγκες του
αμφισβητεί τη δομή της κοινωνίας (τις κοινωνικές ανισότητες, την καταπίεση, την εκμετάλλευση, τη λογική των συμβιβασμών και της δουλοπρέπειας)
αμφισβητεί το πολιτικό σύστημα και κάθε μορφή εξουσίας
διεκδικεί (όχι πάντα με ορθό τρόπο) την πρωτοπορία της νεολαίας στην κοινωνία
διεκδικεί ενεργητική συμμετοχή τους
απαιτεί να έχει λόγο για όλα
διεκδικεί αυτονομία και αναγνώριση της προσωπικότητας
έχει ανάγκη από την παρουσία ανθρώπων γύρω της, αλλά και πολύ συχνά αποζητά την μοναξιά.
ο έφηβος καταπολεμά τις παραδοσιακές αξίες
αμφισβητεί την παράδοση και δεδομένες αξίες (πατρίδα, θρησκεία, ήθη, εκπαίδευση)
θεωρεί τις παραδομένες ιδέες και αξίες αναχρονιστικές, ξεπερασμένες και προσκολλάται σε ιδέες και τρόπους ζωής που τονίζουν τη διαφορά νοοτροπίας ανάμεσα σ’ αυτόν και τους γονείς του.
επιδιώκει να απαλλαγεί από τον προστατευτικό κλοιό των γονέων, τον οποίο αντλαμβάνεται ως καταπιεστική συμπεριφορά

προβλήματα που εντείνουν τις αντιδράσεις των εφήβων
μελλοντική ανεργία
οι σχέσεις με το άλλο φύλο όπως συνδέονται με κοινωνικές προκαταλήψεις, στερεότυπα, πουριτανισμό
παιδεία
δεν αναπτύσσει την προσωπικότητα του νέου καθώς στηρίζεται στην εξειδίκευση και έχει τεχνοκρατικό χαρακτήρα ή στείρας αποστήθισης
εντείνει το άγχος (εξετασιοκεντρικός χαρακτήρας του σχολείου)
περιορίζει τον ελεύθερο και τον προσωπικό χρόνο
δεν επιτρέπει στον έφηβο να αναπτύσσει πρωτοβουλίες (κομφορμιστικός χαρακτήρας του σχολείου)
δεν παρεμβαίνει δημιουργικά στην εφηβική ψυχολογία

Οι σχέσεις γίνονται πιο δυσχερείς, όταν οι γονείς αγνοούν την ιδιαιτερότητα της εφηβικής ηλικίας και τις εσωτερικές αλλαγές που βιώνει ο έφηβος. Τα προβλήματα περιορίζονται, όταν οι γονείς είναι φορείς προοδευτικών αντιλήψεων και μπορούν με το διάλογο να δημιουργήσουν μαζί του σχέσεις ουσιαστικής επικοινωνίας και αμοιβαίου σεβασμού.

προτεινόμενες λύσεις
κοινωνικοποίηση και χρήση διαλόγου
η παιδεία να σεβαστεί περισσότερο και να προσαρμοστεί στην εφηβική ψυχολογία .....................

Επιλογικά, η εφηβεία είναι ηλικία γεμάτη αντιθέσεις. Οι συναισθηματικές αντιφάσεις συνδεόμενες με τις τάσεις αμφισβήτησης και την επαναστατικότητα της ηλικίας δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα που ο έφηβος αδυνατεί να ελέγξει. Απαιτείται, λοιπόν, κατανόηση από τους μεγαλύτερους. Είναι αναγκαία όμως και η αυτογνωσία και η αυτοσυγκράτιση από την πλευρά των εφήβων για την ασφαλέστερη ένταξή τους στην κοινωνία των ενηλίκων.


ΑΛΛΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΩΝ ΝΕΩΝ
Ελαττώματα - μειονεκτήματα των νέων
Έλλειψη πείρας
Ασταθής χαρακτήρας, οι συχνές μεταβολές και μεταπτώσεις της ηλικίας
Φυγή μπροστά στα κοινωνικά αδιέξοδα
Υπερβολικά εύπιστοι, γιατί ακόμα δεν έχουν εξαπατηθεί, δεν έχουν γνωρίσει την εκμετάλλευση, το συμβιβασμό
Έλλειψη ιδεολογικών στόχων, αξιών και ιδανικών
Άρνηση των πάντων
Ανυπόμονοι, βιαστικοί και επιρρεπείς
Επιρροή από ξένα πρότυπα, που οδηγούν στην αλλοτρίωση
Η έλλειψη καθοριστικών βιωμάτων και δοκιμασιών της ζωής
Έλλειψη σωφροσύνης και αυτογνωσίας
Βιασύνη και αναγνώρισης

Γιατί οι νέοι ωριμάζουν πιο γρήγορα σήμερα
Σήμερα οι νέοι ωριμάζουν βιολογικά, πνευματικά και συναισθηματικά πιο γρήγορα, γιατί:
1. Η κοινωνία προσφέρει στους νέους περισσότερες δυνατότητες για ωρίμανση, έτσι:
α) Τα μαζικής ενημέρωσής τους ενημερώνουν για όλα τα σημερινά προβλήματα της εποχής μας, έτσι αποκτούν άμεση επίγνωση και εμπειρίες για τη ζωή και τον κόσμο.
β) Με την παρεχόμενη παιδεία, που είναι ευρύτερη, αποκτούν συνείδηση δικαιωμάτων και υποχρεώσεων και κατανοούν την ανάγκη συνεργασίας και της κοινής προσπάθειας για την επίλυση των ποικίλων προβλημάτων τους.
γ) Δίνονται οι δυνατότητες για ελεύθερη ανταλλαγή απόψεων, διάλογο, προβληματισμό, κριτική, που συντελούν στη γρηγορότερη ωρίμανσής τους
2. Η συνεχής τριβή των νέων με τα προβλήματα της ζωής τούς έδωσε μια ευρύτερη ενημέρωση και προβληματισμό για την αντιμετώπισή τους.
3. Σήμερα, οι πιο πολλοί νέοι εργάζονται και σπουδάζουν, αναπτύσσουν διαπροσωπικές σχέσεις, αναλαμβάνουν ευθύνες και πρωτοβουλίες, κυρίως μέσα στα σχολεία. Έτσι έχουν πιο πολλές δυνατότητες για ωρίμανση.
4. Η συμμετοχή σε αθλητικές δραστηριότητες, σε πολιτιστικούς συλλόγους ή άλλα σωματεία, επιτρέπει στους νέους να γνωρίσουν καλύτερα τα προβλήματα και να σταθούν με υπευθυνότητα σε αυτά.
5. Το δημοκρατικό πολίτευμα επιτρέπει την πολυφωνία, που συντελεί στη γρηγορότερη ωρίμανση και στην ομαλότερη ένταξη των νέων μέσα στην κοινωνία.
6. Το πλήθος των ερεθισμάτων, παραστάσεων, εμπειριών και γνωριμιών διευρύνουν τους ορίζοντες της γνώσης και βοηθούν στην ωρίμανση των νέων.
7. Οι νέοι έχουν ευρύτερη παιδεία, άρα προβληματισμούς, οξυμένη κρίση, διευρυμένους πνευματικούς ορίζοντες.

8. Οι νέοι κοινωνικοποιούνται πιο γρήγορα (οικογένεια, σχολείο, συναναστροφές), άρα ωριμάζουν γρηγορότερα.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Ι.Ε.Π.: Οι νέοι φάκελοι υλικού για Αρχαία Ελληνικά, Λογοτεχνία και Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου

Ι.Ε.Π.: Οι νέοι φάκελοι υλικού για Αρχαία Ελληνικά, Λογοτεχνία και Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου