Τετάρτη 12 Μαρτίου 2014

Η ευθύνη των νέων για το μέλλον


 
 
  Ο καθένας μας ανατρέφεται με τη συνείδηση πως η ζωή του εντάσσεται στα πλαίσια μιας ευρύτερης ανθρώπινης πορείας. Πως η εποχή του αποτελεί μικρό τμήμα μιας εξέλιξης του πολιτισμού μέσα στο χρόνο. Η αίσθηση αυτής της ιστορικής αποστολής αποτελεί ίσως μια από τις βασικές ιδιοτυπίες της ανθρώπινης φύσης.

  Ιδιαίτερα έντονη είναι η συνείδηση αυτή σε μας, τους νέους. Το μέλλον επαφίεται αποκλειστικά σε μας. Έτσι επιβάλλει η φυσική εξέλιξη. Οι γεροντότεροι θα αποσυρθούν, θα εκλείψουν και η συνέχιση της ανθρώπινης πορείας θα απομείνει έργο εντελώς δικό μας.
  Στόχος των προσπαθειών μας η πρόοδος. Να βελτιώσουμε τις συνθήκες, κάτω από τις οποίες ζούμε, να προάγουμε τον υλικό και πνευματικό πολιτισμό, ώστε να παραδώσουμε στους επερχόμενους έναν καλύτερο κόσμο.
   Η βελτίωση της κατάστασης δεν υπερβαίνει τις δυνατότητές μας. Και αυτό είναι που κάνει τη θέση μας υπεύθυνη. Έχουμε ευθύνη απέναντι στους εαυτούς μας και στους μεταγενέστερους να αγωνιστούμε για την προαγωγή του κόσμου, γιατί ένας τέτοιος αγώνας μπορεί να αποφέρει καρπούς.
  Η ιδιοτυπία της κοινωνίας μας γεννά σήμερα καινούρια προβλήματα, ακόμη πιο καίρια. Ο πολιτισμός μας χαρακτηρίζεται από τη μεγάλη ανάπτυξη της επιστημονικής γνώσης και βασίζεται στην τεχνολογία, χάρη στην οποία μια μέση υλική ευημερία έχει εξασφαλιστεί. Παράλληλα, οι δυσάρεστες συνέπειες της τεχνολογίας, όπως η μόλυνση του περιβάλλοντος, η αλόγιστη χρήση των πηγών ενέργειας και η καταστρεπτικότητα των σύγχρονων πολεμικών μέσων απειλούν την ίδια μας την ύπαρξη. Ο ρυθμός της ζωής εμφανίζεται εξαιρετικά γρήγορος, με αποτέλεσμα να μας καταλαμβάνει πολλές φορές το άγχος. Οι ολοένα μεταβαλλόμενες συνθήκες του κόσμου μας και οι δυσάρεστες εμπειρίες της ανθρωπότητας από το άμεσο παρελθόν έχουν δημιουργήσει μια «κρίση αξιών», που απειλεί να μας παρασύρει. Τα προβλήματα αυτά καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε. Όχι μόνο να αποφύγουμε τις συνέπειές τους για τους εαυτούς μας, αλλά να επιχειρήσουμε μακροπρόθεσμη λύση, ικανή να προφυλάξει και τους επόμενους. Με ποιο λοιπόν τρόπο μπορούμε να εκπληρώσουμε την αποστολή μας;
   Πρώτα απ’ όλα αποκτώντας γνώσεις. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε βαθιά τα σύγχρονα προβλήματα και να μελετήσουμε σοβαρά κάθε πιθανή λύση για να ενεργήσουμε αποτελεσματικά. Πρέπει να γνωρίσουμε την ανθρώπινη φύση και τις ανάγκες της, για να διαμορφώσουμε αξίες σταθερές και υγιείς κοινωνικά, που θα καθορίζουν τη συμπεριφορά μας.
   Επιπλέον η παράδοση, όπως την κληρονομήσαμε, περιέχει πολλά χρήσιμα στοιχεία. Θα τη μελετήσουμε κριτικά, επιλέγοντας όσα ικανοποιούν το σκοπό της προόδου. Δεν μπορούμε όμως να στηριχτούμε μόνο σ’ αυτήν. Οι καινούριες καταστάσεις απαιτούν πολλές φορές ολότελα νέες λύσεις για την αντιμετώπισή τους. Και οι λύσεις αυτές θα βρεθούν με τη δική μας ενεργητική συμμετοχή, με τη δική μας ανανεωτική δράση. Προβληματιζόμαστε και αμφισβητούμε πολλές φορές τα παραδομένα, όχι γιατί μας κινεί καμιά καταλυτική διάθεση, αλλά γιατί ο προβληματισμός θα μας βοηθήσει να προσεγγίσουμε την τωρινή πραγματικότητα με πνεύμα οξύ και καθαρό.
   Η αντιμετώπιση των σύγχρονων προβλημάτων απαιτεί όσο το δυνατό μεγαλύτερη επικοινωνία και συνεργασία. Αν τα περισσότερα προβλήματα σ’ αυτόν τον κόσμο είναι κοινά, κοινή θα πρέπει να είναι και η αντιμετώπισή τους. Δημιουργική ένωση των προσπαθειών, συμβολή κάθε πνευματικής και υλικής δύναμης που μπορούμε να διαθέσουμε για την εξυπηρέτηση κοινών σκοπών.
   Η ευθύνη που μας βαραίνει είναι μεγάλη. Θα μπορούσε κανείς απ’ αυτό ίσως να συμπεράνει πως βρισκόμαστε σε θέση μειονεκτική και καταπιεστική, ώστε να αναπολήσει νοσταλγικά εποχές, όπου η ζωή ήταν πιο απλή και πιο ανεύθυνη. Δε θα είχε δίκιο. Γιατί η εποχή μας και οι προοπτικές που διανοίγει, αν οι δυνατότητές της χρησιμοποιηθούν σωστά, αποτελεί σταθμό στην ανθρώπινη πορεία. Πρέπει όμως παράλληλα να αποδειχτούμε συνετοί γιατί η προσδοκία του μέλλοντος, όταν μεταβληθεί σε καθεστώς, γίνεται τόσο συντηρητική όσο και η άγονη παρελθοντολογία. Η μυθοποίηση της προόδου έχει στοιχίσει πολλά δεινά στην ανθρωπότητα. Κι αυτό που προτείνεται στο τέλος του 20ου αιώνα είναι να καταδείξουν οι πνευματικοί άνθρωποι πόσο χρειάζεται μια διαφορετική συνείδηση της προόδου από αυτή που είχαμε ως σήμερα, μέσα σ’ ένα κλίμα πνευματικής εγκράτειας και αυτοσυγκέντρωσης.
   Κι αυτή την απομυθοποιημένη έννοια της προόδου να τη μεταβάλουμε σε πλατιά, παγκόσμια συνείδηση. Διαφορετικά, ό,τι ονομάζουμε σήμερα πρόοδο, αν συνεχιστεί, θα μας οδηγήσει σε μια αποδυνάμωση και εξάντληση υλική και ηθική, που θα έχει όλα τα χαρακτηριστικά του τάφου.
εφημ. «Ελευθεροτυπία»

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Ι.Ε.Π.: Οι νέοι φάκελοι υλικού για Αρχαία Ελληνικά, Λογοτεχνία και Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου

Ι.Ε.Π.: Οι νέοι φάκελοι υλικού για Αρχαία Ελληνικά, Λογοτεχνία και Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου