Πυξίδα η επαγγελματική αυτογνωσία - Γιατί η εργασία μάς αρρωσταίνει...

 

   Η Λ.Χ. δεν το ήξερε, όμως είχε πάντα όνειρο να ανοίξει ένα δικό της εστιατόριο. Αντ' αυτού, επί χρόνια θαλασσοδερνόταν στα πελάγη των πολυεθνικών, ώσπου το 2010 η κρίση την πέταξε βίαια στην ακτή. Μετά την απόλυσή της, άρχισε μηχανικά τη μαζική αποστολή βιογραφικών, όταν σκέφτηκε ότι ίσως επαναλαμβάνει ένα λάθος. Δύο χρόνια μετά, η Λ.Χ. λειτουργεί το δικό της μικρό μαγειρείο, το οποίο κάνει θραύση.

   H κρίση έχει οδηγήσει πάρα πολύ κόσμο να ασχοληθεί με το ζήτημα της δουλειάς του, να αναρωτηθεί κατά πόσο, εκτός από τη μείωση των αποδοχών τους ή τον φόβο μιας απόλυσης, λαμβάνουν πραγματική ικανοποίηση από την εργασία τους. Mία βίαιη εξέλιξη, όπως είναι μία απόλυση, μπορεί να απελευθερώσει δημιουργικές μας δυνάμεις. Απελευθερώνει ταλέντα, κλίσεις, ματαιωμένα παιδικά όνειρα, έναν ολόκληρο θαμμένο πλούτο. Όταν αναποδογυρίζουν τα πράγματα είναι ευκαιρία να τα δούμε και από την άλλη τους πλευρά

   Πολλοί βιώνουμε «συμπτώματα» εργασιακής κατάθλιψης, τα οποία συχνά αγνοούμε. Όπως ότι αντλούμε μικρή ικανοποίηση από τη δουλειά μας, ότι αισθανόμαστε δυσανάλογη κούραση και απογοήτευση ή ότι μας κυριεύει η αίσθηση πως η επαγγελματική μας δραστηριότητα δεν ανταποκρίνεται στις πραγματικές μας δυνατότητες. Ότι πιάνουμε τον εαυτό μας να ονειρεύεται ένα άλλο επαγγελματικό μέλλον. Δεν το συνειδητοποιούμε όμως, ο κάθε ένας από εμάς διατηρεί μια επαγγελματική ταυτότητα που επιδρά καθοριστικά στην αποτελεσματικότητα της δουλειάς. Αυτή προσδιορίζει τα δυνατά μας σημεία, τις ικανότητές μας, τις πηγές υπερηφάνειας μας. Εάν την ανακαλύψουμε και την αναδείξουμε, μπορούμε να αλλάξουμε τον τρόπο που λειτουργούμε ως επαγγελματίες. Όσο και αν αλλάζουν οι συνθήκες γύρω μας, παρ' όλες τις συχνά τεράστιες δυσκολίες που προκύπτουν, αυτό που είμαστε, αυτά που έχουμε μέσα μας δεν αλλάζουν: οι γνώσεις και οι εμπειρίες μας, οι ικανότητές μας, οι δεξιότητες που έχουμε αναπτύξει, όλα αυτά που έχουμε μάθει και με επιτυχία έχουμε αξιοποιήσει ήδη στο παρελθόν.

   Οι υπ' αριθμόν ένα «υποψήφιοι» για αλλαγή πλεύσης είναι οι σημερινοί 30άρηδες, οι οποίοι έκαναν κατεξοχήν «τυφλές» επαγγελματικές επιλογές.

Η επαγγελματική αυτογνωσία, λένε οι ειδικοί, αποτελεί την πυξίδα. «Μπορεί να μας βοηθήσει να μην επαναλάβουμε λάθη του παρελθόντος, να είμαστε πιο συνειδητοί στις επιλογές μας, να μην αναλωνόμαστε. Με άλλα λόγια, συντονίζει αυτό που επιθυμούμε με αυτό στο οποίο στοχεύουμε».

   Με αυτά που έχουμε μπορούμε να φτιάξουμε κάτι, μ' αυτά που δεν έχουμε, δεν μπορούμε να φτιάξουμε τίποτα, σημειώνουν. Η διερεύνηση της επαγγελματικής μας ταυτότητας μπορεί να γίνει το μαγικό μας χαλί, ένα αναπάντεχο όχημα για το μέλλον.

Λίνας Γιαννάρου, «Η Καθημερινή» (ελεφρώς διασκευασμένο άρθρο), 11-05-2012

2ο κείμενο

Γιατί η εργασία μάς αρρωσταίνει...

   Ο μεγάλος Γάλλος συγγραφέας, Σαρλ Πεγκί, γεννημένος στα τέλη του 18ου αιώνα, διηγιόταν συχνά μια ιστορία: «Κατά τη διάρκεια μιας πορείας του για να προσκυνήσει στη Σαρτρ, συνάντησε στον δρόμο του έναν κατάκοπο άνθρωπο που έσπαγε πέτρες. Πλησιάζει και τον ρωτάει: “Τι κάνεις, εδώ πέρα;” “Μα δεν βλέπεις; Σπάω πέτρες. Είναι σκληρή δουλειά, με πονάει η πλάτη μου, διψάω, σκάω από τη ζέστη”. Συνεχίζει πιο κάτω και βλέπει έναν άλλον που σπάει κι αυτός πέτρες, αλλά δείχνει πιο ευδιάθετος. “Τι κάνεις εσύ εδώ;” τον ρωτά. “Βγάζω μεροκάματο. Σπάω πέτρες, δεν βρήκα καλύτερη δουλειά ακόμη, αλλά είμαι ευχαριστημένος γιατί με αυτήν μπορώ να θρέψω την οικογένειά μου”. Συνεχίζει τον δρόμο του ο Πεγκί και συναντά έναν τρίτο άνθρωπο που έσπαγε πέτρες και το πρόσωπό του έλαμπε: “Τι κάνεις εδώ;”, ρωτά και πάλι ο Πεγκί. “Εγώ, κύριέ μου”, του απαντάει ο άνθρωπος “χτίζω, έναν καθεδρικό ναό”. Η πράξη είναι η ίδια, αλλά το νόημα που της αποδίδεται είναι εντελώς διαφορετικό, πηγάζει από την προσωπική μας ιστορία και από το κοινωνικό μας περιβάλλον. Όταν έχουμε κατά νου να χτίσουμε έναν καθεδρικό ναό, δεν σπάμε πέτρες με τον ίδιο τρόπο».

   Αυτή η ιστορία του Πεγκί μπορεί να κάνει τον σημερινό άνθρωπο να σκεφτεί τη δουλειά του με άλλον τρόπο; Μπορεί να δουλεύει σε μια ανιαρή, καταπιεστική, επισφαλή εργασία και να σκέπτεται ότι χτίζει καθεδρικούς ναούς;

  Σε μια εποχή όπου όσοι έχουν μια δουλειά θεωρούνται τυχεροί, πώς εξηγείται όλη αυτή η δυσαρέσκεια στους χώρους εργασίας, η οποία ενίοτε οδηγεί κάποιους ανθρώπους στην αυτοχειρία; Πόσο μπορεί να υποφέρει κάποιος στη δουλειά του ώστε να φτάσει σε μια τόσο ακραία πράξη;

  Παλιά και για πολλά χρόνια, η εργασία βρισκόταν στο επίκεντρο των σχεδίων της κοινωνίας. Οι διαφωνίες εντοπίζονταν ως προς τη διανομή των προϊόντων της, όχι ως προς την αναγκαιότητά της, όμως κάποια στιγμή η κατάσταση άλλαξε. Η εργασία απαξιώθηκε μεταξύ επιδόσεων και αλλοτρίωσης. Ο άνθρωπος ως απλό γρανάζι της παραγωγής κυριεύθηκε από άγχος. Η εργασία αρρωσταίνει τον άνθρωπο γιατί η ίδια η εργασία είναι άρρωστη. Το παράδοξο είναι πως ο εργαζόμενος τρέμει στην ιδέα να χάσει αυτό που δεν θέλει να υφίσταται. Η εργασία -ισχυρίζονται πολλοί- δεν υπήρξε ποτέ απόλαυση. Ο άνθρωπος έπρεπε πάντα να κερδίζει τη ζωή του με τον ιδρώτα του.

  Η απελευθέρωση από την εργασία είναι ο μόνιμος στόχος όλων των προοδευτικών. Για καιρό πιστέψαμε πως με την τεχνολογία οι πιο βαριές, σκληρές δουλειές θα γίνονταν πια από τα μηχανήματα. Απογοητευτήκαμε, όμως. Η κατάσταση επιδεινώνεται. Οι νέοι σήμερα έχουν την πεποίθηση πως επαγγελματικά θα ζήσουν πολύ χειρότερα από ό,τι οι γονείς τους. Η δομική εμφάνιση της μαζικής ανεργίας, ο φόβος της απώλειας της θέσης εργασίας τροφοδοτούν την κοινωνική απελπισία, ενώ η παγκοσμιοποίηση τρέφεται από αυτή τη διαρκή απειλή του αποκλεισμού. Οι εργαζόμενοι δεν ανέχονται πλέον αυτήν την επισφαλή κατάσταση.

Β. Τσιώρου, tvxs, 14/01/2010

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Α.

1. Η συγγραφέας του 1ου κειμένου θεωρεί την απώλεια μιας επαγγελματικής θέσης «ευκαιρία». Να εξηγήσετε και να σχολιάσετε την άποψη αυτή.

Μονάδες 7

2. Να σχολιάσετε τα συναισθήματα που οι δυο συγγραφείς μεταδίδουν στους αναγνώστες τους.

Μονάδες 7

3. Γιατί η συγγραφέας του 2ου κειμένου επέλεξε να εντάξει στην αφήγησή της την ιστορία του Πεγκί.

Μονάδες 6

Β.

1. Να συγκρίνετε τους τίτλους των δύο κειμένων.

Μονάδες 3

2. Στο 1ο κείμενο η συγγραφέας συχνά κάνει μεταφορική χρήση της γλώσσας. Τι επιδιώκει με τη συγκεκριμένη χρήση;

Μονάδες 3

3. Τι προσδίδει η επιλογή του Α' προσώπου στο 1ο κείμενο;

Μονάδες 3

4. Να συγκρίνετε τη γλώσσα και το ύφος των δύο κειμένων.

Μονάδες 4

5. Εξετάστε τη χρήση των εισαγωγικών στο 1ο κείμενο.

Μονάδες 4

6. Τι πετυχαίνει η συγγραφέας του 2ου κειμένου με τη χρήση των ρητορικών ερωτήσεων;

Μονάδες 3

Γ.

Το 1ο κείμενο αποτελεί ένα άρθρο με θέμα την εργασία στη σύγχρονη κοινωνία. Μένοντας στην ίδια θεματική να γράψετε την παρέμβασή σας σε μια τηλεοπτική συζήτηση θίγοντας τις προϋποθέσεις για την άσκηση της εργασίας με θετικά αποτελέσματα καθώς και τις επιπτώσεις μιας λανθασμένης επιλογής επαγγέλματος στη ζωή του ανθρώπου. (400-500 λέξεις).

Μονάδες 60