Έρως Ελευθερωτής

   

ΚΕΙΜΕΝΟ

Ένα µυθιστόρηµα της Μόνικα Αλί για τη µοίρα και την ελεύθερη βούληση.

  Πολλοί συγγραφείς περιµένουν χρόνια για να δουν –ή ποτέ δεν βλέπουν- το όνοµά τους στις λίστες µε τις υποψηφιότητες των Μπούκερ, όµως η Μόνικα Αλί τα κατάφερε µε το πρώτο της κιόλας µυθιστόρηµα.

Το “Brick Lane” ή «Εφτά θάλασσες και δεκατρία ποτάµια» όπως κυκλοφορεί από τις εκδόσεις « κεανίδα» σε µετάφραση Ρένας Χατχούτ, έγινε επιτυχία στην Αγγλία, από τα χειρόγραφα πριν ακόµα εκδοθεί, και συνεχίζει το ταξίδι του µε µεταφράσεις σε πολλές γλώσσες.

  «Η Μόνικα Αλί ήταν διάσηµη πριν καν εκδώσει µία γραµµή» έγραφαν οι «Νιου Γιορκ Τάιµς» για την 37χρονη συγγραφέα, που γεννήθηκε στο Μπαγκλαντές και µεγάλωσε στην Αγγλία, ενώ το περιοδικό “Granta” την συµπεριέλαβε «εν µια νυκτί» στους καλύτερους λογοτέχνες της δεκαετίας.

  Η εύνοια της τύχης και το ταλέντο βρήκαν το στόχο τους στο «Εφτά θάλασσες και δεκατρία ποτάµια», ένα µυθιστόρηµα που, ενώ µοιάζει να πραγµατεύεται ένα θέµα «κλασσικό», τον έρωτα, που ελευθερώνει τις αισθήσεις και το µυαλό, αποτελεί παράλληλα µια τοιχογραφία της κοινωνίας των µουσουλµάνων µεταναστών του Λονδίνου.

  Κεντρική ηρωίδα είναι η Νανζίν από ένα φτωχό χωριό του Μπαγκλαντές, που στα 17 της βρίσκεται παντρεµένη µ’ έναν άντρα που δεν έχει ξαναδεί, στην ηλικία του πατέρα της: τον σαραντάχρονο Τσανού, που τον ακολουθεί στο υποβαθµισµένο γκέτο Τάουερ Χάµλετς του Λονδίνου. ∆εν µιλάει αγγλικά και ο σύζυγός της αποφαίνεται ότι δεν χρειάζεται να τα µάθει. Σπανίως βγαίνει από το σπίτι και περνάει τη µέρα της µαγειρεύοντας και ξεσκονίζοντας τα πορσελάνινα µπιµπελό της βιτρίνας, τα µοναδικά στολίδια του στενόχωρου διαµερίσµατός τους.

  Ο Τσανού είναι εγωιστής και φιλόδοξος. Από τη µια σκέφτεται πώς θα πάρει προαγωγή και από την άλλη πώς θα επιστρέψει στην πατρίδα του, πλούσιος και αναγνωρισµένος.Όταν όµως µένει άνεργος, η Νανζίν αναλαµβάνει καθήκοντα µοδίστρας. Τότε γνωρίζει τον Καρίµ, που συνεργάζεται µε µια βιοτεχνία ενδυµάτων, και θα τον ακολουθήσει τόσο στον έρωτα όσο και στις πολιτικές συγκεντρώσεις τωνµουσουλµάνων που διαφωνούν µε τον δυτικό τρόπο ζωής.

  «Αυτό που δεν µπορείς να το αλλάξεις πρέπει να το ανέχεσαι. Κι αφού τίποτα δεν µπορεί να αλλάξει πρέπει ν’ ανέχεσαι τα πάντα» ήταν η αρχή που κυβερνούσε τη ζωή της Νανζίν, η µοιρολατρία που µετέφερε µαζί της από τη µια ήπειρο στην άλλη. Πριν κάνει τις µικρές επαναστάσεις της –έστω και µε τύψεις- και αρχίσει ν’ αναρωτιέται αν µπορεί να αλλάξει τη µοίρα της. Για να συνειδητοποιήσει τελικά την πολυπλοκότητα αλλά και τις δυνατότητες της ελεύθερης επιλογής.

  «Το βιβλίο µου είναι ένας στοχασµός πάνω στη µοίρα, την ελεύθερη βούληση και τις καθηµερινές επιλογές µας» λέει η Μόνικα Αλί, που παραδέχεται ότι το πρότυπο για την ηρωίδα της ήταν η αγγλίδα µητέρα της. Τα πρώτα ερεθίσµατα, ωστόσο, για τη συγγραφή του τα άντλησε από τις διηγήσεις του πατέρα της, ο οποίος µεγάλωσε σε ένα χωριό του Μπαγκλαντές.

  Το πολιτιστικό χάσµα ανάµεσα στους δυτικούς και στους ανατολίτες αλλά και το χάσµα ανάµεσα στους πρώτης και δεύτερης γενιάς µετανάστες σκιαγραφούνται ζωντανά στο βιβλίο. Από τη µια οι γυναίκες που «κάθονται όλη µέρα στην κουζίνα κι’ αλέθουν µπαχαρικά και µαθαίνουν δυο λέξεις αγγλικά όλες κι όλες. Βγαίνουν έξω σκεπασµένες απ’ την κορυφή ως τα νύχια, στις µικρές κινούµενες φυλακές τους, κι όταν κάποιος τις φωνάζει στο δρόµο παθαίνουν ταραχή». Από την άλλη, οι κόρες τους, που κυκλοφορούν στο δρόµο µε κοντές φούστες, και οι γιοι, που κλέβουν για να αγοράσουν ναρκωτικά. Από την µια η προσήλωση στην προσευχή –ο Καρίµ έχει και… µπίπερ που τον ειδοποιεί ότι είναι ώρα να προσευχηθεί- και από την άλλη η τοκογλυφία, ακόµα και ανάµεσα σε φίλους. Είναι άνθρωποι που αλλάζουν, αναρωτιούνται, αναζητούν την ταυτότητά τους, πάνω από όλα όµως, όπως και η Νανζίν, ψάχνουν να βρουν την ευτυχία.

της Παρής Σπίνου

(Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, 21/03/2004)

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ:

Α. Να συνθέσετε την περίληψη του κειμένου σε 100 λέξεις.

Μονάδες 25

Β1. Να κατατάξετε το κείμενο στο γραμματειακό είδος που ανήκει και να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.

Μονάδες 5

Β2. α) Να εντοπίσετε τα θέματα που απασχολούν τη συντάκτρια του κειμένου στις πρώτες τρεις παραγράφους και τα σχόλια που εκφράζει για αυτά.

Μονάδες 5

β) Να προσδιορίσετε τα δομικά στοιχεία της τελευταίας παραγράφου και τον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσεται η παράγραφος.

Μονάδες 5

Β3. α) Χρησιμοποιήστε τα παρακάτω επίθετα σε συνδυασμό με τα κατάλληλα ουσιαστικά για να χαρακτηρίσετε ένα άτομο (να γράψετε μια πρόταση για κάθε επίθετο).

i) εγωιστής

ii) φιλόδοξος

iii) αναγνωρισμένος

iv) πλούσιος

Μονάδες 4

β) Να εξηγήσετε τον όρο «ελεύθερη βούληση» σε 5-8 στίχους.

Μονάδες 6

Γ. Με αφορμή το περιεχόμενο του βιβλίου της Μόνικα Αλί να γράψετε μια εισήγηση (500 περίπου λέξεων) που θα παρουσιάσετε σε σχολική συγκέντρωση και θα αναφέρεται στα προβλήµατα που αντιµετωπίζουν οι μετανάστες στις δυτικές κοινωνίες και στις προτάσεις σας για την ομαλή ένταξή τους στις «νέες πατρίδες» τους.

Μονάδες 50

ΠΗΓΗ: ΟΕΦΕ 2004